13 ve Şans..

13 sayısının uğursuz olduğuna ilişkin inanç dünyada o
kadar yaygındır ki, yaşamı birçok yönde ciddi olarak etkilemektedir. Bazı
ülkelerde evlerin kapılarına 13 numarası verilmez, uçaklarda 13. koltuk sırası
yoktur, apartmanlarda, otellerde 13. kat ya 1 2 A' dır ya da 1 4 'tür. 13
numaralı oda yoktur. Olsa bile insanlar o odada kalmak istemezler. Hatta ayın 1
3 'ünde işe gelmeme, uçak ve tren rezervasyonlarının iptali, alışverişin düşmesi
ve benzeri davranışların ABD 'ye günde milyonlarca dolara mal olduğu
söylenmektedir. Bu inanç bir fobi yani bir çeşit korku hastalığı olarak kabul
edilmiş olup adı 'triskaidekaphobia'dır.

Genel olarak bu inancın, İsa'nın
meşhur son yemeğindeki havarilerin sayısından kaynaklandığı sanılsa da, kökü çok
daha eskilere mitolojik tanrıların yaşadığına inanılan çağlara, İskandinavya
topraklarına kadar gider.

O zamanlarda ışık ve güzellik tanrısı Balder
bir ziyafet verir. Balder Viking'lerin meşhur tanrısı Odin ile Frigga'nın
oğulları olup, ay kraliçesi Nanna'nın da eşidir. Bu ziyafete 12 kişi davetli
iken, yalanların ve hilelerin tanrısı Loki, davetli olmadığı halde, zorla 13.
kişi olarak katılmak ister. Ancak bu arada çıkan tartışmada, Loki diğer tanrılar
tarafından da çok sevilen Balder'i öldürür.

Bu mitolojik hikâye ve inanış
İskandinavya'dan Avrupa'nın güneyine kadar yayılır. Hıristiyan din adamları bu
halk masalını kullanırlar ve İsa'nın son yemeğine uygularlar. Hıristiyan
versiyonunda Balder'in yerini İsa, Loki'nin yerini de hain Judas alır. Bu
yemekten sonra 24 saat içinde de İsa çarmıha gerilerek öldürülür. Bu nedenle
Hıristiyanlarda akşam yemeğinde 13 kişi bir araya gelirse bunlardan birinin
başına bir felaket geleceğine inanılır. Bu inanışlara göre 13 sayısı uğursuzdur
ama ayın cumaya rastlayan 13. günü hepten uğursuzdur. Ancak böyle bir günde
doğmuşsanız tam tersi, yani 13 sizin uğurlu gününüzdür.

Cuma gününün
uğursuz sayılmasına Havva'nın, Adem'e elmayı cuma günü yedirtip cennetten
kovulmasına sebep olması, Nuh zamanındaki büyük selin cuma günü olması, İsa'nın
cuma günü çarmıha gerilmesi gibi olaylardan biri veya hepsi neden olmuş
olabilir. Müslümanlar ise Adem'in cuma günü yaratıldığına inandıklarından bu
güne diğer günlerden daha çok değer verirler.

13 sayısının uğursuzluğuna
duyulan inancın kökeninde bir yıl içinde ayın 13 kez dolunay olarak gözükmesinin
yattığını söyleyenler de vardır.

Çoğu zaman yaşanan tesadüfler de 13
sayısının uğursuzluğuna yorulur. NASA'nın insanlı ay yolcuğunun 7. uçuşu olan
Apollo 13 projesinin başarısızlığına neden olarak isminde geçen 13 sayısı
gösterilmektedir.

Bu boş inanç çok sayıda edebiyat eseri ve sinema
filmine de konu olmuştur.

Bir başka rivayete göre de Türkler'in
İstanbul'u fethi 1453 yılında olduğu için ve bu yılın rakamlarını topladığımızda
13 sayısı elde edildiği için uğursuz bir sayıdır...